Benjamin

Benjamin is de 12e en jongste zoon van aartsvader Jakob. Deze heeft twee vrouwen gehad: Lea die hij lelijk vond en van wie hij eigenlijk niet hield, en haar zus Rachel op wie hij verliefd was; zij was echter onvruchtbaar.


Als Jakob al zes zonen heeft gekregen van Lea en nog eens vier van twee slavinnen, verhoort God tenslotte ook het gebed van Rachel. Zij baart van Jacob op zijn oude dag nog twee zoons, Jozef en Benjamin. De geboorte van deze laatste verloopt zo moeizaam, dat Rachel er het leven bij laat.

(Vgl. Genesis: 35, 18)
Stervende geeft Rachel aan haar jongste kind de naam 'Ben-oni' (= "zoon van veel pijn"), maar vader Jacob verandert zijn naam in 'Ben-jamin' (= "zoon van het geluk").

(Vgl. Genesis: 37)
De jongste twee zonen worden Jacobs lievelingetjes wat veel kwaad bloed zet bij de oudere broers. Zij willen hem uit de weg ruimen. Maar op aanraden van de oudste zoon Ruben, verkopen ze Jozef als slaaf aan een Egyptische karavaan. Ze vertellen hun vader dat Jozef verscheurd is door een wild beest.
(Vgl. Genesis: 39)
De kooplui van de karavaan verkopen Jozef aan Potifar, een vertrouwensman van de Egyptische farao. Jozef is dan twintig jaar oud.

Slim als hij is weet Jozef het vertrouwen van zijn meester te winnen. Hij krijgt het beheer over zijn bezit.
Maar dan vertelt de vrouw van Potifar dat Jozef haar verleid zou hebben. Het is niet waar, maar hij gaat toch de gevangenis in.

(Vgl. Genesis: 40)
Toevallig komen daar ook de bakker en de opperschenker van Farao terecht. Aan de hand van hun dromen vertelt Jozef hun toekomst.

(Vg.Genesis 41)
Dit hoort de Farao. Als hij zelf een onbegrijpelijke droom heeft gehad ontbiedt hij Jozef en zegt tegen hem: "Niemand kan mijn droom uitleggen. Nu hoor ik dat jij dat wel zou kunnen."
Jozef zegt tegen Farao: "Uit mezelf kan ik niets; maar God kan aan Farao bekend maken wat goed voor hem is."
De Farao zag in zijn droom zeven vette koeien die opgevreten werden door zeven magere koeien en zeven volle volle korenaren die opgeslokt werden door zeven dorre korenaren.
Jozef legt uit: zeven jaren van overvloed zullen gevolgd worden door zeven jaren van droogte. Het is tijd om reserves te gaan opbouwen.

De Farao benoemt Jozef tot onderkoning. In elke stad laat Jozef voedsel opslaan. Als de droogte aanbreekt is er in Egypte genoeg te eten. Uit alle landen komen de mensen naar Egypte om bij Jozef graan te kopen. Want overal woedt dan de hongersnood.

(Vgl. Genesis 42)
Ook Jacob stuurt vanuit Kanaän zijn tien oudste zonen naar Egypte, want hij heeft gehoord dat daar een koning regeert die in de voorliggende jaren voedsel heeft gespaard . De jongste zoon Benjamin houdt Jacob echter thuis.

Zo komen Israëls zonen in Egypte om graan kopen. Omdat hun broer Jozef degene is die het land bestuurt en aan al de bewoners graan verkoopt gaan de broers van Jozef naar hem toe en zij buigen voor hem tot op de grond. Precies zoals eens in een droom aan Jozef was voorspeld.
Zodra Jozef zijn broers ziet, herkent hij hen, maar hij maakt zich niet aan hen bekend. Op strenge toon spreekt hij hen toe: "Waar komt u vandaan?" Zij antwoorden: "Uit Kanaän, om graan te kopen." Jozef heeft zijn broers wel herkend, maar zij hem niet.

(Vgl. Genesis 44)
De koning beschuldigt de broers van diefstal en spionage (inderdaad wordt de beker van de koning gevonden in de plunjezak van één van hen). Jozef weigert hen te geloven tenzij zij naar hun land terug gaan om daar hun jongste broer te halen over wie zij hebben verteld.

Terug bij vader Jakob vinden de broers hem ten prooi aan groot verdriet. Hij weigert Benjamin aan zijn broers mee te geven. Maar de honger duurt voort en tenslotte zit er niets anders op dan door de knieën te gaan. Met lede ogen ziet hij al zijn zoons vertrekken naar Egypte.

(Vgl. Genesis 46)
Eenmaal in Egypte worden ze vorstelijk ontvangen aan de tafel van Jozef. Als Jozef Benjamin ziet is hij zeer ontroerd. Hij trekt zich terug en huilt zo hard, dat de Egyptenaren het horen. Tenslotte maakt hij zich bekend.
Dan laat hij ook zijn vader naar Egypte overkomen om zijn laatste levensdagen in koninklijke weelde te kunnen slijten.
Als Jacob uiteindelijk sterft heeft hij voor elk van zijn zoons een zegenspreuk. Benjamin's zegen luidt:

(Vgl. Genesis 49, 27)
"Benjamin is een verscheurende wolf,
in de morgen verslindt hij zijn prooi,
in de avond verdeelt hij zijn buit."

Benjamins nakomelingen, de Benjaminieten of de stam Benjamin, krijgen ruim vierhonderd jaar later na de uittocht uit Egypte, tijdens de verdeling van het land, het gebied toegewezen ten noorden van de stad Jeruzalem.

Gedachtenis viering

19 december

Afbeelding

Op afbeeldingen zien we meestal scènes uit het leven zoals hierboven in het kort weergegeven. Vader Jacob is meestal één van de hoofdrolspelers, of Ruben of Jozef in Egypte. Afbeeldingen uit de tijd van Benjamin zelf zijn er natuurlijk niet want dat was toen helemaal niet aan de orde.
Schilders als Rembrand maken wel voorstellingen van de jongste van de twaalf zonen van aartsvader Jacob
. In de catechetische literatuur zijn veel platen te vinden over de aartsvaders en andere personen en gebeurtenissen uit het oude testament.



2 afbeeldingen van werk van Rembrand van Rijn.




3 bijbelplaten.



Stamboom van Jacob, zijn kinderen en kleinkinderen. (Open in nieuw venster!)

Plaquette van Egino Weinert hier te bestellen
(doorklikken "Namenspatronale" en letter B)

Literatuur

Links